Drugim solowym albumem Tupaca, który pojawił się 16
lutego 1993 roku, był ‘Strictly 4 My N.I.G.G.A.Z.’ W tym
czasie Shakur nie był już debiutantem – jego poprzedni
album sprzedał się w ponad 400000 sztuk, a do kin trafił
film Juice, w którym zagrał główną rolę i uzyskał
pozytywne recenzje krytyków. Rosnącej popularności 2Paca
przysłużył się bez wątpienia wiceprezydent Dan Quayle i
kontrowersje, które za nim podążały. „To, co się wtedy
zdarzyło, było fajne. To był chyba największy
komplement.”
Na tym krążku Tupac kontynuuje polityczno-społeczne
uświadamianie ludzi z gett, czyni to jednak w bardziej
dosadny sposób, co dobitnie podkreśla w tekście Holler If
Ya Hear Me (Krzyczcie, jeśli mnie słyszycie) - „To nie
jest zwyczajny rapowy kawałek. To 'czarny' numer, gdzie
mówię braciom, aby chwycili za broń i oczekiwali mnie, gdy
będę prowadził walkę”. Jak powiedział w jednym z
wywiadów – „Staję w obronie ludzi żyjących na niższym
poziomie. Ja jestem cały czas z bandytami!”
Przesłanie Holler If Ya Hear Me doskonale sumuje
intro do teledysku, gdzie Tupac mówi – „Ten system i to
państwo rozbiło moją i inne rodziny. Czarna rodzina nie
może być razem. W jak wielu pogrzebach będziemy jeszcze
musieli uczestniczyć i jak wiele miejsc zbrodni, w których
ofiarami są czarni oglądać, by zrozumieć, że jedynym
sposobem na powstrzymanie tego jest walka o przetrwanie?
Chcemy zmian, to musimy o nie walczyć, bo nikt nam niczego
nie da. Sami musimy to sobie wziąć” Shakur odrzuca
pokojowe metody walki o swoje prawa, które okazały się
nieskuteczne – „Pewnie dlatego, że urodziłem się jako
czarny, to powinienem mówić 'Pokój!', śpiewać piosenki i
przyjąć kulkę (w łeb). Nadszedł jednak czas na nowy plan.”
Tupac nie byłby sobą, gdyby nie odniósł się do
wystąpienia Dana Quayle’a. W przerywniku Pac’s Theme
umieścił nawet fragment tej wypowiedzi z odpowiednim
komentarzem – „Wychowałem się w tym społeczeństwie, nie
możesz więc oczekiwać, że będę idealną osobą. Nie jestem
wzorem do naśladowania i robię to, co chcę.” W
Souljah’s Revenge zastanawia się, „co Dan Qyale może
wiedzieć o młodym czarnym mężczyźnie?” Znakomitą
ripostą jest utwór Last Wordz (Ostatnie słowa) nagrany
wraz z innymi raperami znajdującymi się na celowniku
ówczesnej krytyki – Icem-T i Icem Cubem. „Dan Quayle,
powinno ci się skopać tyłek – gdzie byłeś, gdy czarnuchów
kładziono do trumien?” W Holler If Ya Hear Me
tłumaczy, dlaczego tyle osób uwzięło się na niego –
„Teraz jestem głównym zagrożeniem, bo przypominam wam o
rzeczach, o których kazano wam zapomnieć”. Również w
kawałku Point the Finga (Wskaż palcem) porusza temat
wycofania 2Pacalypse ze sklepów i brutalności policji.
Tytułowe „wskazywanie palcem” odnosi się w dużej
mierze do mediów, które zaczęły go atakować rok wcześniej.
Było to dla niego nowe zjawisko, któremu musiał stawić
czoła - „Media to biją rekordy chciwości. Możesz
sprzedać im duszę, a i tak uczepią się ciebie aż do
śmierci. Za każdym razem, gdy czytam gazetę, wypisują tam
inne kłamstwo. Pokazują moje zdjęcie przy opisie
przestępstwa innego faceta.”
W Striclty 4 My NIGGAZ (Tylko dla moich
czarnuchów) zdarzyło się Tupacowi pogrozić reporterom -
„To kieruję do krytyków: jeżeli prowadzicie wygodne życie,
to kupcie mój album albo wrócę na ulicę i będę rabował. I
lepiej żebym przy moim zdjęciu ujrzał pięć gwiazdek, bo
jeśli nie, to Tupac załatwi sobie glocka i przyjdzie po
was.” W tym krótkim fragmencie 2Pac zdołał przekazać
jednakże pewną ważną rzecz – dla wielu ludzi z ulicy,
którzy wybili się w branży muzycznej, była to jedyna
możliwość na wydostanie się z getta. Gdyby nie taki
scenariusz, wciąż zmuszeni by byli do popełniania
przestępstw na ulicy.
Po zasmakowaniu sławy i zarobieniu niemałych
pieniędzy w świecie rozrywki Shakur zaczął doświadczać
przejawów zazdrości. Mówi o tym między innymi w Striclty 4
My NIGGAZ -„Życie sławnej osobistości nie jest takie,
jak to wszyscy przedstawiają. Od czasu występu w filmie,
dziwki chcą mnie wykorzystać. Jeżeli nie są mi w stanie
nic zrobić, to wytaczają mi sprawę w sądzie. Potrafisz
sobie teraz wyobrazić, jak relaksuję się w nocnym klubie?
Niby okazują ci miłość, ale te sukinsyny chciałyby za to
beemkę. Od kiedy zacząłem nosić złoto, zaczęli kombinować.
Nie będziesz wiedział, z czym przychodzę, jeżeli zaczniesz
do mnie strzelać”
Od momentu wydania solowego albumu kłopoty stały
się integralną częścią życia Tupaca. W cytowanym już
wcześniej Point the Finga nawiązał do strzelaniny, która
wywiązała się podczas koncertu w Marin City w 1992 roku, w
wyniku której zastrzelony został mały chłopiec, a wściekli
mieszkańcy getta przegonili Tupaca z miasta - „Jak to
jest wieść życie grubej ryby? Zastrzelony gliniarz, pozew,
śmierć małego dziecka. Obwiniam o to tych kozaczących w
parku frajerów. Za to, że chcieli po kryjomu zdobyć
uznanie. Tylko dlatego, że tu przyjechałem, nie znaczy, że
stąd pochodzę. Sprawdź to, tylko zazdrosne sukinsyny mają
pretensje. Wskaż na mnie palcem."
Tupac Shakur jest niesamowitym artystą - obok tak
surowych tekstów, jak te powyższe, potrafił zdobyć się na
absolutne arcydzieło, które zjednało mu nowe zastępy
oddanych fanów, zarówno kobiet jak i mężczyzn. Arcydziełem
tym jest piosenka Keep Ya Head Up (Głowa do góry), która
po dziś dzień jest jednym z najczęściej wspominanych
utworów tego artysty. Oferuje on słowa wsparcia dla
samotnych, poniewieranych i żyjących na zasiłku matek i
ich niechcianych dzieci. Raper zaznacza, że bez względu na
trudności, z jakimi przyszło ci się zmierzyć, musisz
zawsze trzymać głowę w górze, mało tego, wręcz przygotować
się na jeszcze gorsze chwile. Wiele osób ceni Shakura za
to, że potrafił otworzyć swoje serce, pokazać niesłychaną
wrażliwość i napisać coś tak prawdziwego, na co nie
zdecydowało by się wielu hardkorowych raperów w obawie
przed utratą wizerunku twardziela.
„Robi mi się smutno kiedy widzę, jak bracia robią
dzieci, a potem zostawiają młodą matkę na pastwę losu.
Urodziły nas kobiety, to one nadały nam imiona, dziwię się
więc, dlaczego wykorzystujemy nasze kobiety. Dlaczego
gwałcimy nasze kobiety, czy my ich nienawidzimy? Myślę, że
nadszedł czas, aby zabijać w imię naszych kobiet, aby
wyleczyć nasze kobiety i być wobec nich szczerymi. Jeśli
tego nie zrobimy, to wyrośnie nam pokolenie dzieci, które
będą nienawidziły kobiet rodzących dzieci”
Na początku teledysku
do Keep Ya Head Up pojawia się dedykacja dla tragicznie
zmarłej 15-letniej czarnej dziewczyny, Latashy Harlins.
Być może była ona inspiracją do powstania tego hymnu?
Latasha pojawiła się pewnego dnia w sklepie prowadzonym
przez Koreańczyków. Schowała do plecaka butelkę soku
pomarańczowego, trzymając w ręce 2 dolary, aby za niego
zapłacić. Żona właściciela pomyślała, że chce go ukraść i
doszło do obustronnych rękoczynów. Gdy dziewczyna obróciła
się, aby wyjść, kobieta strzeliła jej ze strzelby w plecy.
Harlins zginęła na miejscu. Sprawczyni tego czynu została
uznana winną, lecz nie poszła do więzienia - spowodowało
to wzrost napięcia w Los Angeles, które wkrótce potem
opanowały zamieszki. Tupac mówi o niej w zazwyczaj
pomijanym przerywniku Something 2 Die 4 (Coś, za co można
zginąć) - "Latasha Harlins - zapamiętajcie to imię, bo
butelka soku to nie jest coś, za co powinno się ginąć."
W kontekście późniejszej sprawy sądowej, w której
oskarżono go o gwałt, Tupac nawiązał do tego nagrania –
„Jest zbyt ciężko. Jeśli nawet moi ludzie nie stoją za mną
murem, to kto będzie to robił? Rozumiem, że biali tak
robią, bo mnie nie znają. Oni nie słyszeli Keep Ya Head
Up. Ta piosenka to nie jest przypadek, nie zrobiłem tego
pod publikę, lecz z głębi serca. Nie dlatego, żeby ludzie
uśmiechali się do mnie i mówili, jaki to jestem fajny.
Jeśli ktoś stawia mi zarzut gwałtu, to moje siostry
powinny powiedzieć, że nie zrobiłem tego. Jeśli nie mogą
tego zrobić, to nie usłyszysz już żadnego pierdolonego
Keep Ya Head Up z moich ust.
Innym ważnym utworem na tej płycie jest Papaz Song
(Piosenka dla taty) nagrana wspólnie z jego bratem
przyrodnim, Mopremem Shakurem występującym tutaj pod
pseudonimem Wycked. Zarówno Tupac jak i Mopreme
zdecydowaną większość swojego dzieciństwa wychowywali się
bez ojców (Tupac do 1994 roku nie miał pojęcia, kto jest
jego ojcem). Dwie zwrotki słuchamy relacji opuszczonych
synów, które opisują powszechne problemy dzieciaków z
gett.
„Co weekend nowy ojciec. Zanim zdążymy go poznać,
to pod koniec tygodnia zrywają ze sobą. Mam już dość tych
wszystkich przyjaźni. Kiedy tylko się zaczynamy dogadywać,
to on odchodzi i wszystko szybko się kończy. Jak mam być
mężczyzną, jeśli nie mam wzoru do naśladowania?”
„Nie potrafił sprostać odpowiedzialności i
obowiązkom. Zamiast o mnie dbać, to prowadził rozrzutny
tryb życia. Dlatego ja nigdy nie zostanę ojcem. Jeśli nie
masz czasu, to nawet myśl o tym jest zbrodnią.”
W ostatniej zwrotce Tupac mówi głosem ojca,
opisując to, jak cała sytuacja wyglądała z jego
perspektywy. „Chciałem zarobić trochę kasy, żebyście
wyrośli na silnych ludzi, a zajęło mi to trochę więcej
czasu, niż zakładałem. W końcu wpadłem i sądy wysłały mnie
do więzienia. Teraz odsiaduję wyrok i chciałbym, żebyś
mnie zrozumiał.
Chciałem tylko, żebyś wyrósł na mężczyznę.” Dzięki
wielopłaszczyznowemu spojrzeniu słuchacz ma szansę lepiej
zrozumieć dramat, jaki rozegrał się w ich życiu, a jaki
dotyka wiele rodzin na osiedlach.
Wielkim przebojem z tego albumu okazał się I Get
Around (Kręcę z wieloma laskami), wyprodukowany przez
Shocka-G z jego i Money’a-B gościnnym występem. Jest to
chyba jedyny czysto rozrywkowy, wesoły i humorystyczny
utwór na tej płycie.
Ostatnia piosenka, o której chciałbym wspomnieć to
Streetz R Death Row (Ulice to cele śmierci) zwiastująca,
według mnie, klimat nadchodzącego albumu zespołu THUG LIFE
oraz późniejszego Me Against The Word. Utwór ten to
opowieść mężczyzny wychowanego w rozbitej rodzinie,
żyjącego w biedzie, którym nikt kompletnie się nie
interesuje i którego nic już nie obchodzi. Człowiek ten
ogarnięty jest paranoją, prowadzi uliczne życie, kierując
się przemocą.
To, co zostało zaprezentowane na Strictly 4 My NIGGAZ,
a co może się niektórym wydać bardzo agresywne i
kontrowersyjne, jest mimo wszystko materiałem po cenzurze.
„Generalnie jest to album dla moich ziomków, moich ludzi.
Nagrałem go, bo mówili mi, abym się nie poddawał.
Wszystkie listy od fanów zawierały podobne słowa. Firma
fonograficzna ocenzurowała moją płytę. Miała być
zatytułowana 'Troublesome 21' (Kłopotliwy 21-latek),
jednak Time Warner nie chciał, abym mówił to, czego nie
można mówić.”
„Każde słowo, które wychodzi z moich ust, napisałem
samemu. Także współprodkowałem wszystko. Z każdym
producentem z osobna współpracowałem przy muzyce. A
producentów jest wielu. Pracowałem z moim człowiekiem Big
Stretchem, Bobcatem, Digital Underground i z innymi”. Poza
ludźmi z Digital Underground, na tym krążku zarapowali
gościnnie: Naughty By Nature, Stretch oraz Live Squad i
wspomniani wcześniej – Ice-T, Ice Cube a także Mopreme (Wycked).
Album ten osiągnął w kwietniu 1995 status platynowej
płyty i na liście Billboard osiągnął maksymalnie 24
pozycję.
Mówiąc o istotności wczesnych nagrań Tupaca, warto
przytoczyć wypowiedź Snoop Dogga - „W czasach kiedy ja
wciąż próbowałem się jakoś pozbierać w tej grze, on
wydawał zajebiste albumy jak "2Pacalypse Now" i "Strictly
4 My N.I.G.G.A.Z". To były dla mnie 'lektury' obowiązkowe,
nie dlatego, że chciałem podążać za jego stylem czy coś,
ale dlatego, że szanowałem prawdę, którą głosił. Działało
to tak, jak bardzo wpływowa siła znajdująca się za jego
słowami, która była w stanie postawić dęba krótkie włoski
znajdujące się na twoim karku.”
THUG LIFE >>> |